Klinkende overwinningen van anti-Europese partijen in Griekenland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en ook in Duitsland. Maar in Brussel maakt het niet uit: de christendemocratische Europese Volkspartij en de Socialisten maken ook in het nieuwe parlement de dienst uit. 

De grote winnaars van de Europese verkiezingen zijn het Front National in Frankrijk en de United Kingdom Independent Partij (UKIP) in Groot-Brittannië. Beiden werden de grootste partij van het land. UKIP behaalde 30 procent van de stemmen, het Front National 26 procent.

Maar hoe klinkend de overwinning van de anti-Europese partijen ook is, veel verschil in Europa zal het niet gaan maken. Tezamen mogen de partijen dan wel 280 van de 751 zetels warm houden, een machtsblok vormen ze niet.

Versnipperd anti-Brussel-kamp

Het probleem van de anti-Europese partijen is dat ze vaak maar één ding gemeen hebben: hun afkeer van Brussel. Verder springen vooral de verschillen in het oog. De PVV is anti-islamitisch, de FN  veeleer anti-semitisch. Het Griekse SYRIZA is links, de UKIP van Nigel Farage rechts.

Het resultaat van de verdeeldheid is dat ze waarschijnlijk, ondanks de gezamenlijke inspanning van Geert Wilders en Marie Le Pen van het FN, geen fractie kunnen vormen. Daarvoor moet je namelijk minstens zeven partijen vinden uit evenzoveel verschillende landen. En dat lijkt, mede omdat UKIP weigert met FN in een fractie te gaan zitten, niet te gaan gebeuren.

Het resultaat is een hoop kleine partijen die weliswaar een anti-Europees geluid zullen laten horen, maar geen vuist kunnen maken omdat ze afzonderlijk te klein zijn.

Juncker opvolger Barroso?

De macht ligt, en blijft liggen bij de christendemocraten van de EVP (voorlopig 212 zetels) en de socialisten (voorlopig 185 zetels). De opvolger van José Manuel Barroso zal dan ook afkomstig zijn van één van die twee partijen.

Meeste kans maakt EVP'er en oud-premier van Luxemburg Jean-Claude Juncker, of misschien een compromiskandidaat die zowel voor de socialisten als de EVP aanvaardbaar is.

Wel grote gevolgen voor Hollande en Cameron

In Brussel blijft dan in de praktijk veel bij het oude, op nationaal niveau hebben deze verkiezingen diepe wonden geslagen.

De Parti Socialiste van president François Hollande werd vernederd, en eindigde als derde achter de conservatie UMP en de grote winnaar, het Front National.  Het komt de stabiliteit van de net bijna geheel vernieuwde regering in Parijs niet ten goede.

In Griekenland kan de overwinning van Syriza direct tot problemen gaan leiden, vooral om dat PASOK, de ooit zo machtige socialistische partij, een forse nederlaag leed. PASOK is nu de junior partner in de Griekse regering van Adonis Samaras van de conservatieve Nieuwe Democraten. Nu ze de adem van SYRIZA in hun nek voelen, is niet uit te sluiten dat de junior regeringspartner gaat muiten om zichzelf te profileren.

Verenigd Koninkrijk

De grootste gevolgen heeft misschien wel de overwinning van Nigel Farage in het VK. Uit het niets werd UKIP, gemeten in stemmen, de grootste van het land. Premier David Cameron zal er meer dan een nacht slecht van slapen. De concurrent op rechts zou hem volgend jaar weleens de verkiezingen kunnen gaan kosten.

Cameron heeft de Britten een referendum over het al dan niet in de Europese Unie blijven beloofd in 2017, na de verkiezingen voor het Lager Huis in 2015. Het was een van de pogingen om de anti-Europese Britten aan zijn Conservatieve Partij te binden.

Maar nu zou het er weleens op uit kunnen lopen dat Labour er volgend jaar met de zege vandoor gaat, omdat UKIP en de Conservatieven elkaar 'leeg eten'. Dan zou het, ironisch genoeg, weleens zo kunnen zijn dat de Britten straks helemaal niet kunnen gaan stemmen over hun lidmaatschap van de Europese Unie.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl